با توجه به تنوع ارقام مورد کشت محصولات مختلف زراعی و باغی در دنیا، تنوع اقلیم، تنوع آفات و بیماریها و حتی مراحل مختلف زندگی و نوع سموم قابل استفاده و ... سمپاشهای زیادی در سطح جهان طراحی و ساخته شده که هر کدام کاربرد خاص خود را دارد. و پرداختن به همه آنها در این مجال نمی گنجد. بهمین جهت سعی گردیده به سمپاشیهایی که درمنطقه ساوجبلاغ و مناطق همجوار دارای کاربرد عمومی است. پرداخته شود.

الف) سمپاشهایی که در امر مبارزه با آفات بیماریها و علفهای هرز در سطح منطقه مورد استفاده قرار می گیرند.

1-    سمپاش پشت تراکتوری بوم دار

الف ) سوار ( که ممکن است دارای لانس نیز باشند)

ب ) کششی ( عمدتاً دارای لانس برای سمپاشی مزارع صیفی و باغ هستند)  

 2- سمپاش توبولاینر

الف ) کششی ( 2000 لیتری)

ب ) سوار ( 800 و 700 لیتری)

3- سمپاش توربینی ( عمدتاً در باغات میوه برای سمپاشی بین درختان میوه کاربرد دارند)

4- سمپاش پشتی موتوری

الف) برای محلولپاشی

ب ) برای گردپاشی ( سابقاً در باغات انگور برای پاشیدن گوگرد میکرونیزه استفاده می شد).

5- سمپاش پشتی تلمبه ای ساده ( فشار سمپاش با تلمبه زدن تأمین می شود).

6- سمپاش پشتی تلمبه ای کتابی( فشار سمپاش با تلمبه زدن تأمین می شود و فشار آن یکنواخت تر است)

7- سمپاش مه پاش ( فوگر)

8- سمپاش فرقونی یا زنبه ای یکصد لیتری

 

ب ) نحوة کالیبره نمودن سمپاش ها

کالیبره نمودن یا در واقع تعیین مقدار محلول سمی که توسط سمپاش در یک واحد سطح مشخص ( مثلاً هکتار) بخش می شود را کالیبره نمودن می گویند. با توجه به تنوع کارکرد سمپاشها مسلماً کالیبره نمودن سمپاشها با هم متفاوت می باشد و گاهاً اهداف کالیبره نمودن نیز متغیر است برخی از شرکتهای سازنده با طراحی جداولی که همراه سمپاش ارائه می شود نحوة کالیبره نمودن را توضیح می دهند. ولی بطور کلی کالیبره نمودن سمپاشها از یک اصل کلی تبعیت می نماید.

برای کالیبره نمودن سمپاشها نسبت به نوع سمپاش مقداری آب ( برای مایع پاشها) در مخزن سمپاش ریخته و مسافتی که طول آن مشخص باشد سمپاشی می شود. مسافت طی شده در عرض کار سمپاش ضرب شده و سطح سمپاشی به دست می آید. و با استفاده ازتناسب ساده مقدار مصرف محلول سمی در هکتار بدست می آید.

مثال : اگر با یک سمپاش 400 لیتری پشت تراکتوری که عرض کار آن 6 متر است طول 100 متر طی شود و مقدار مصرف محلول سمی 23 لیتر باشد مقدار محلول سمی مورد نیاز برای یک هکتار ازروش زیر محاسبه می شود.

کل مساحت سمپاشی شده در مترمربع 600= 100×6

 

                                                      لیتر 383= X

بایستی نازلها و سرعت حرکت در زمان کالیبره نمودن و در زمان سمپاشی عمومی پس از آن یکسان باشد در خصوص سمپاشهای لانس دار نیز می توان با اندازه گیری مساحتی از باغ یا زراعت که با 100لیتر با 50 لیتر محلول سمی قابل سمپاشی باشد مقدار پاشش محلول سمی در هکتار را محاسبه نمود. در سمپاشهای پشت تراکتوری بوم دار توجه به نوع نازل که دبی و زاویه آن را مشخص میکند برای تنظیم ارتفاع بوم سمپاش از گیاه هدف ضروری است.

?    در خصوص سمپاشهای توبولاینر نیز روش کار تقریباً به همین منوال بوده ولی لازم است در صورت وجود باد در جهت پاشش محلول سمی عرض کار 35 متر و در هوای تقریباً آرام عرض کار بمنظور پوشش کامل 25 متر محاسبه شود.

?    برای کالیبره نمودن سمپاشهای پشتی تلمبه ای بهتر است کل مخزن با آب پر شده و با زدن تلمبه و بالا بردن فشار سمپاش به حد مطلوب اقدام به سمپاشی نمود که البته در بین کار و تا تخلیه کامل سمپاش شاید نیاز به چند مرتبه تلمبه زنی برای ایجاد فشار مطلوب در مخزن باشد. مساحتی که با یک مخزن سمپاشی می گردد از طریق متراژ بدست آورده و آنگاه نسبت به یک هکتار محاسبه می شود.

 

سمپاش یکصد لیتری و زنبه ای

این سمپاشها بطور معمول دارای یک مخزن یکصد لیتری بوده که با استفاده از موتور بنزینی و یا الکترو پمپ عمل ایجاد فشار در محلول سمی ( در مسیر انتقال سم از مخزن به نازل و در محل پمپ) صورت می گیرد.

?    برای کالیبره نمودن این سمپاشها نیز همانند سایر سمپاشها ، در سرعت حرکت مناسب کارگر مساحت سمپاشی شده با حجم معینی از محلول سمی اندازه گیری و نسبت به واحد سطح محاسبه می کنند.

محلول سمی در سمپاشها به دو صورت مورد استفاده قرار می گیرد:

1-    محلول سمی تحت فشار

الف) تحت فشار در مخزن همانند پشتی تلمبه ای

ب ) تحت فشار در مسیر مخزن از پمپ تالانس همانند 100 لیتری

2- محلول سمی بدون فشار

الف ) سمپاش میکروتری و سمپاش پشت موتوری

? در سمپاشهای پشتی موتوری نیز بایستی با پر نمودن مخزن سمپاش به اندازه مشخص و با تنظیم اهرم خروجی محلول سمی اقدام به سمپاشی یکنواخت و با سرعت حرکت مناسب کرد و در انتها نسبت به متراژ قسمت سمپاشی شده و تعمیم آن به یک هکتار اقدام نمود.

? کم و زیاد نمودن گاز تغییری در مقدار محلول خروجی ندارد و فقط در زمینه ریز نمودن قطرات محلول سم و کم و زیاد نمودن سطح گسترش محلول سمی مؤثر است که لازم است اهرم گاز را نیز در نقطه ای علامت گذاری نموده تا در سمپاشیهای بعدی نیز روی همان میزان تنظیم گردد

 

سمپاشهای میکرونری ( دیسک چرخان):

در سمپاشهای میکرونری چه سه میکرونره و چه چهار میکرونره میزان خروج محلول سمی و دور میکرونرها تقریباً در همه مواقع یکسان بوده و تغییری ندارد. بهمین جهت نکته اساسی در کالیبره نمودن این سمپاشها حرکت رو به جلو کارگر سمپاش می باشد که هر چه سرعت بیشتر باشد حجم محلول سمی در هکتار و زمان سمپاشی در هکتار کمتر خواهد بود. افزایش سرعت به حد غیر متعارف ضمن جلوگیری از پوشش یکنواخت محلول سمی باعث عدم ریزش تعداد مناسب قطرات سمی در واحد سطح شده و در امر تأثیر سم اخلال ایجاد می کند.

نکته ای که همواره در زمینه استفاده از سمپاشهای میکرونری باید مدنظر داشت عدم کاربرد این سمپاش درمواقع وزش باد و بالا بودن دما بویژه در اواسط روز می باشد.

بهر جهت با اندازه گیری مقدار مشخصی از محلول سمی که در مساحت معینی از مزرعه استفاده شده می توان مقدار محلول مورد نیاز برای یک هکتار را محاسبه نمود. البته مقدار محلول سمی مصرف شده در واحد سطح در این سمپاشها با عنایت به تعبیه نازلهای مختلف برای آفات ، بیماریها یا علفهای هرز متغیر بوده که برای هر نازل نیاز به کالیبره نمودن سمپاش وجود دارد.

 

سمپاشهای فوگر:

از ســـمپاشهای مه پاش قبلاً عمدتاً در انبارهای غله برای ضدعفونی محصولات انبار شده استفاده می گردید ولی به تازگی بنا به راحتی کار ، حجم کار محلول سمی مصرفی در واحد سطح، نفوذ ذرات محلول سم بهسطح زیرین شاخ و برگ گیاهان و همچنین توان پوشش یکنواخت و کامل سم در سطح قسمتهای کشت شده در گلخانه ها مورد استفاده قرار می گیرند. مقدار محلول سمی با توجه به نازلهای مورد استفاده در فوگر در واحد ساعت تعریف می شود و هر چه اندازه نازلها بالاتر رود مقدار حجم مصرفی درواحد زمان ( ساعت) بیشتر می شود حجم محلول سمی مورد نیاز برای هر 1000 متر مربع حدود 5/2 تا 4 لیتر می باشد.

 

براساس تجارب موجود

الف) بهترین سمپاش که بیشترین کارایی درمبارزه با علفهای هرز را دارد سمپاش پشت تراکتوری بوم دار می باشد. محدودیت این سمپاشها اولاً تردد مکرر سمپاش در واحد سطح برای پوشش کامل آن بوده و ثانیاً با ارتفاع گرفتن بوته ها امکان تردد سمپاشها در مزرعه تقلیل می باید.

ب ) بهترین سمپاش برای مبارزه با آفات بویژه سن غلات با توجه به امکان تردد کمتر در مزرعه و لطمه کمتر به محصول و سرعت کار سمپاش توربولاینر می باشد.

ج ) سمپاشهای میکرونر نیز در شرایطی چون عدم وزش باد استفاده در مواقع خنک روز در کنترل آفت سن کارآیی خوبی دارد.