سوش محلی تریکوگراما:

در مناطفی که تریکوگرامای پرورشی رهاسازی نشده است می توانیم اقدام به پیدا نمودن تریکوگرامای محلی نماییم که پس از یافتن تخمهای پارازیته آنها را در لوله های آزمایش پرورش می دهیم. مثلا در مزارع برنج علاوه بر جستجو برای پیدا کردن تخمهای کرم ساقه خوار پارازیت شده در خود مزرعه باید در میان علفهای هرز اطراف و همچنین مزارع صیفی نزدیک به آن را مورد بررسی و کاوش قرار دهیم و در مزرعه پنبه برای یافتن تخم هلیوتیس پارازیته باید هم مزارع پنبه، یوجه، ذرت و گوجه فرنگی را جستجو کنیم و یا زنبورهایی که در باغات روی آفات درختان فعالیت می کنند برای پیدا کردن تخم پارازیت، باید علفهای هرز پایین و اطراف درختان را نیز جستجو کرده تا تخمهای پارازیت را پیدا نماییم.

از طریق تله گذاری نیز می توان اقدام به شکار زنبورهای بومی نمود بدین ترتیب که برگه هایی حاوی تخمهای میزبان (بید غلات یا افستیا و یا میزبان اصلی) را در مزارع یا باغاتی که احتمال وجود تریکوگراما دارد گذاشته و روز بعد اقدام به جمع آوری آنها می نماییم. پس از چند روز اگر تخمی پارازیت شده باشد تغییر رنگ داده و تیره می شود.

پس از جداسازی تخمهای پارازیت به روش های مختلف در داخل لوله های آزمایش آنها را پرورش داده و مطابق جدول زیر آماربرداری می کنیم:

   اگر بخواهیم در آزمایشگاه تخم پارازیته روی میزبان اصلی داشته باشیم باید پروانه آفت را که در حال تخمریزی است را با زنبور تریکوگراما در داخل جعبه های پرورش قرار دهیم.

زنبورهای سوش که برای اولین بار پیدا شده است بعد از پارازیت نمودن تخم ها پس از 5-4 روز می میرند که این زنبورها را داخل الکل 75% ریخته و برای شناسایی اتیکت میزنند.

بیشترین فعالیت تریکوگراما در بهار تا اوایل پاییز است که البته در طول روزهای بسیار گرم تابستان این فعالیت کاهش می یابد. بهترین زمان جمع آوری تریکوگراما شهریورماه است که حداکثر فعالیت تریکوگراما مشاهده می شود

بیولوژی و اکولوژی زنبور تریکوگراما:

زنبور تریکوگراما Trichogramma sp  . از راسته بال غشائیان و از خانواده تریکوگراماتیده است. این زنبور تخم های پروانه های زیان آور در محصولات کشاورزی را پارازیت می کند. لارو این زنبور زندگی انگلی دارد و غذای آن محتویات تخم آفت است، به همین دلیل تخم های پارازیت زنبور هیچگونه زیانی برای گیاهان ندارد و در نتیجه آزادانه رشد می کند.

تعداد تخمی که زنبور تریکوگراما در داخل تخم آفت می گذارد بستگی به اندازه تخم میزبان (آفت) دارد بطوریکه روی تخم بید غلات فقط یک تخم و روی تخم هلیوتیس 2 تا 4 عدد تخم می گذارد.  تخم های میزبان در نتیجه فعالیت لارو زنبور و تغذیه از جنین آفت به رنگ تیره (قهوه ای تیره مایل به سیاه) در می آید.

چرخه زندگی تریکوگراما از تخم تا خروج زنبور سریع انجام می شود بطوریکه در درجه حرارت 32-30 درجه در مدت 8 روز، در دمای 28 درجه حدود 9 روز، در 25 درجه یازده روز و در دمای 22 درجه حدود 14 روز به طول می انجامد. دمای بهینه برای رشد این زنبور 25-22 درجه و رطوبت 80%-75% می باشد.

حشره ماده می تواند از 50 تا 80 عدد تخم بگذارد در حالی که بید غلات 25 تا 50 تخم می گذارد. در دمای بالاتر 35 و پایینتر از 14 درجه تخم ریزی به ندرت انجام می شود و در دمای زیر 10 درجه به کلی قطع شده و زنبور غیر فعال میگردد.

ذخیره سازی زنبور تریکوگراما:

1) نگهداری کوتاه مدت تریکوگراما:

در شرایط حرارتی 4-2 درجه و رطوبت 90-85 درصد می توانیم تریکوگراما را در فاز پیش شفیرگی در یخچال معمولی هم نگهداری نماییم. در فاز پیش شفیرگی و شفیرگی به مدت 40-30 روز می توان اقدام به ذخیره سازی نمود اما در فاز بلوغ نمی توانیم بیش از 10 روز نگهداری کنیم. در مدت نگهداری، هیچگونه اثر منفی در بیولوژی تریکوگراما بوجود نخواهد آمد.

2) نگهداری بلند مدت تریکوگراما:

نگهداشتن درازمدت در مرحله فعال تریکوگراما امکان ندارد. برای اینکه این زنبور را به مدت زیاد ذخیره سازی کنیم باید در حالت نیمه فعال آنرا به دیاپوز ببریم.

تریکوگراما در طبیعت زمستان گذرانی می کند. در مرحله لاروی در زمانی که تغذیه قطع شده و هنوز به مرحله پیش شفیرگی وارد نشده، در پاییز به دیاپوز می رود. ایجاد چنین حالتی در آزمایشگاه برای ذخیره سازی دارای اهمیت است. شرایطی که ایجاد می شود باید شرایط فیمابین طبیعت و آزمایشگاه باشد که این ترکیب کمک شایانی به ما خواهد نمود تا همگام با طبیعت قدم برداریم.

در مرحله اول باید رشد اولیه لاروها را به دیاپوز ببریم که برای این منظور تخم پارازیته را بعد از یک الی دو روز اول در حرارت 23 درجه در روز و 10 درجه در شب با رطوبت 80 درصد و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی نگهداری کنیم.

مرحله دوم یعنی مرحله رشد لارو (سنین اول) در حرارت 10 درجه نگهداری می شود و بعد از 3 الی 4 هفته این حالت تبدیل به فاز پیش شفیرگی می شود و در این مرحله در حرارت 3-2 درجه و با رطوبت 80-50% می توانیم به مدت 6 تا 7 ماه نگهداری کنیم که هیچگونه تغییرات منفی در زنبور ایجاد نمی شود.

برای خارج کردن زنبورها از حالت دیاپوز نباید مدت از دو ماه کمتر باشد که در این مرحله طی 7 تا 9 روز تخمها را در درجه حرارت های مختلف قرار می دهیم که اصولا در چهار روز اول 70 تا 95 درصد از زنبورها حرکتشان مشخص می شود. (نباید تخم ها را یک دفعه در شرایط بهینه رشدی قرار دهیم).

 کنه های شکاری، دشمنان بید غلات:    

معمولا در آزمایشگاه هنگام پرورش بید غلات، کنه های شکاری مشاهده می شود که یک نوع از این کنه ها به کنه شکم گنده معروف است. این کنه خیلی سریع در تمام مراحل رشدی بید غلات (تخم، لارو، حشره بالغ) تکثیر پیدا می کند و تمام مراحل رشد را سریعا از بین می برد. بنابراین همیشه باید بطور آماده باش برای مبارزه با این کنه باشیم. کنه های نر به مراتب کوچکتر از کنه های ماده هستند و حرکتشان نسبت به کنه های ماده سریعتر است. سیکل رشد و نمو این کنه ها 4 تا 5 روز است. این کنه های حتی برای انسان نیز زیان آور بوده و وارد پوست بدن می شوند که در نهایت ایجاد خارش و التهاب می نماید.

کنه ها به راحتی و از طریق مواد بیولوژیک وارد انسکتاریوم می شوند. لارو، شفیره، پروانه و حتی تخم بیدی که خریداری می کنید ممکن است آلوده به کنه باشد.

بهترین راه دیدن این کنه ها از طریق بزرگنمایی 5 تا 10 (توسط لوب) بر روی پارچه سیاه رنگ است. چون رنگ عمومی این کنه زرد است به راحتی می توان آنرا مشاهده نمود.

ضدعفونی مرتب سالن ها و اتاقهای انسکتاریوم و وسایلی که بویژه در پروانه گیری و تخمگیری استفاده می شود و همچنین استفاده از پادری های آغشته به کنه کش می تواند در کاهش جمعیت کنه تاثیر به سزایی داشته باشد. همچنین در صورتی که در زمان پروانه گیری آلودگی به کنه مشاهده شود می توان کاورها و قابهای داخل آن را بلافاصله پس از پروانه گیری سمپاشی کرده و این کار را هفته ای 2 تا 3 مرتبه تکرار نمود.

پرورش تریکو گراما

مقدمه :

تولید انبوه زنبور تریکوگراما در انسکتاریوم مستلزم تکثیر این زنبور به روی میزبان واسط بید غلات است که در نتیجه نسل گیری های مداوم به روی میزان واسط تحت شرایط بهینه حرارتی و رطوبی انسکتاریوم، زنبورهای تولیدی ضعیف بوده و جمعیت افراد نر و بدون بال افزایش می یابد. همچنین تغییراتی در رژیم غذایی زنبورها به وجود می آید که در نهایت موجب ضعف و گرایش کمتر زنبورهای رهاسازی شده به غذای اصلی (تخم آفت هدف) می شود. در نتیجه افت چشم گیری در میزان کارآیی زنبورها برای کنترل آفت روی می دهد. بنابراین حفظ کیفیت افزایش قدرت و تقویت زنبورهای تریکوگرامای تولیدی در انسکتاریوم از  اهمیت ویژه ای در میزان موفقیت برنامه بیولوژیک برخوردار است. برای حفظ کارآیی زنبورها ضروری است که در طول دوره پرورش به طور منظم و برنامه ریزی شده از زنبورهای پرورش یافته به روی تخم میزبان اصلی و یا زنبورهای طبیعی جمع آوری شده از طبیعت به عنوان نسل مؤسس استفاده کرده به نحوی که زنبور برای رهاسازی بیش از پنج الی شش نسل به روی میزبان واسط پرورش نیافته باشد بدین لحاظ ضروری است در کنار خط تولید انبوه زنبور بر روی میزبان واسط امکانات و شرایط پرورش میزبان اصلی نیز فراهم گردد تا بدین ترتیب پس از نسل گیری از زنبورها بر روی تخم سیتو تروگا از این زنبورها به عنوان نسل مؤسس برای خط تولید استفاده شود با تمام این اوصاف برای گسترش این تکنولوژی چندین تغییر نیاز خواهد بود تا بتوانیم به راحتی تولید نماییم و در بخش های تجاری توانایی تولید انبوه داشته باشیم از مشکلات اصلی که از تولید به صورت انبوه جلوگیری می کند شدت و سختی کار است و همچنین در این کار شرایط پرخطری از لحاظ تکثیر آفت به وجود می آید. این دو مشکل فقط از طریق طرح های مهندسی و تصمیم گیری های به موقع در سیستم پرورش، مرتفع خواهد شد.

نحوه پرورش میزبان واسط و به کارگیری زمان بندی متناسب با شروع آفت از نکات مهم در تولید تریکوگراما است. همچنین نوع میزبان واسطی که به راحتی پرورش یابد حائز اهمیت است. مثلاً برای از بین بردن کرم جوانه صنوبر نیز از تریکوگراما استفاده می کنند میزبان واسط در تولید اگر پروانه بید آرد مدیترانه ای باشد به دلیل اینکه پروسه تولید این بید با سختی توأم است و مانعی در تولید به حساب می آید از پروانه بید Angoumois   استفاده می کنند که از شدت کار در تولید می کاهد زیرا این بید به راحتی قابل تکثیر بوده و تخم آن نیز به آسانی توسط تریکوگراما پارازیت می شود.

علاوه بر نکات فوق مکانیزه نمودن تولید و تجهیزات آن، جمع آوری آفات حد واسط، افزایش قدرت تخم گزاری بیدها، تحقیق در تأثیر تغذیه در پرورش قابلیت باروری، تعیین شرایط بهینه تولید (از لحاظ نور، دما و رطوبت) برای هر مرحله از آفت و پارازیتوئید و در نهایت، تولید مهم ترین غذای ویژه برای تریکوگراما از نکات ضروری در موفقیت این طرح است.

بهترین زمان ذخیره سازی تریکوگراما در دمای کم و در مرحله پیش شفیرگی است و آزمایش ها نشان داده که پیش شفیره های پارازیتوئید می توانند بدون صورت حتی تا سیصد روز تا درصد خروجی بالا نگهداری شوند. این یک موفقیت در ذخیره سازی است که بستگی زیاد به هر دوگونه آفت و تریکوگراما دارد. بیشترین گونه های تریکوگراما تفاوتی با هم ندارند و در حال حاضر تخم های چندین گونه قابل دسترسی است. تحقیقات نشان داده که گونه های مستعد تریکوگراما در یک محدوده وسیعی قابلیت کنترل آفات را دارند. در طول دوره رویش گیاه، تریکوگرامای تولید شده می تواند مورد استفاده قرار گیرد که در این حالت تخم های آفات مورد نظر این زنبور در زمان های متفاوت مورد هجوم واقع می شوند. توسعه و گسترش این آفات در انسکتاریوم ها می تواند کارآیی زنبور را بهبود بخشد.

گزارش در رابطه با تولید پارازیت کننده ها نشان می دهد که کیفیت بالای تولید آنها بستگی به طول عمر، جفت گیری و توانایی تشخیص آفت داشته همچنین این عوامل به صورت بنیادی باعث افزایش کارایی علاوه بر رها سازی و تکثیر، می شوند. کیفیت پارازیتوئید در رابطه با وضعیت فیزیولوژیکی آن ها معنی می گیرد. مواد غذایی به صورت معنی داری می تواند در طول عمر و جفت گیری زنبورهای تریکوگراما تأثیر گذارد و به علاوه باعث بالارفتن ظرفیت تولید شود. مواد غذایی در خروج زنبور و رها شدن آن در مزارع نیز بسیار مهم است. بنابراین بهبود دادن طول عمر، جفت گیری و توانایی و در نهایت پارازیت نمودن جمعیت آفت نیز تحت تأثیر ماده غذایی قرار دارد.